Gerard Schutte

Acupunctuur

7979Traditionele Chinese geneeskunst in de moderne westerse samenleving
Acupunctuur is al duizenden jaren een vast onderdeel van de traditionele Chinese geneeskunst. Zij geneest ziekten of verlicht de klachten die een bepaalde ziekte met zich meebrengt. Het is bovendien een methode om ziekten te voorkomen. Acupunctuur vergroot de natuurlijke weerstand tegen ziekten, verhoogt de pijndrempel en vergroot de levenslust. Hoe dit bereikt kan worden en wat de filosofische achtergronden zijn van waaruit acupunctuur is ontstaan, wordt hier uiteen gezet. Mede gezien de ontwikkelingen in de gezondheidszorg en de plaats die acupunctuur daar nu inneemt en in de toekomst zal innemen, is het van belang om medici, patiënten en beleidsmakers een duidelijk beeld te geven van de betekenis van acupunctuur in de moderne westerse samenleving.

Yin en Yang
Het teken van Yin en Yang, die tegengesteld zijn aan elkaar, maar ook elkaar aanvullen, heet de monade. Dit staat voor twee tegengestelde krachten die elkaar in evenwicht proberen te houden. Volgens de traditionele Chinese wereld beschouwing bestaat het universum uit een kringloop van (levens)energie. Deze energie wordt Qi of Chi genoemd. We vinden dit woord in de Chinese bewegingskunst Tai Chi maar ook in het Japanse Aikido. Deze energie bestaat uit een negatieve en positieve component, waarin Yin staat voor het donkere, de schaduw en Yang voor het lichte, de zon. Alles om ons heen, de dingen, onze gedachten en onze gevoelens zijn het resultaat van de wisselwerking van die tegengestelde krachten. De witte stip in het zwarte gedeelde van het Yin Yang teken en de zwarte stip in het witte gedeelte geven aan dat iets nooit helemaal Yin en nooit helemaal Yang is. Het betekent ook dat er een drang is om elkaar aan te vullen ofwel het zoeken naar evenwicht. Als iemand emotioneel onder druk staat kan het zijn dat de harmonie tussen lichaam en geest verbroken wordt. De persoon raakt uit balans en wordt ziek. Andersom werkt het ook, als je ziek bent is je mentale conditie vaak niet al te best.

Energie huishouding van het menselijk lichaam
De Chinezen hebben al lang geleden ontdekt dat de energie die door het menselijk lichaam stroomt een ingewikkeld stelsel van kanalen volgt en dat in 24 uur een complete circulatie van die energie plaats vindt. Er zijn 12 meridianen die elk weer in verbinding staan met een orgaan in ons lichaam. De energievoeding van dit circuit is afkomstig uit de organen, die weer afhankelijk zijn van wat iemand eet en drinkt maar ook hoe iemand leeft. Daarnaast bepalen ook erfelijke eigenschappen de energie productie, zodat het duidelijk zal zijn dat de energiehuishouding bij iedereen verschillend is. Hoe kan nu de acupuncturist nu te weten komen hoe het met de energie is gesteld ? Ook al hebben westerse medische onderzoeken aangetoond dat de meridianen inderdaad bestaan, zijn ze voor het oog niet zichtbaar. Om tot een juiste diagnose te komen, eventuele energieverstoringen op te sporen en ze ten goede te keren, gebruikt de acupuncturist een geheel andere manier dan in de reguliere geneeskunde gebruikelijk is.

Met welke klachten gaat iemand naar een acupuncturist ?
Voorop gesteld dat traditionele acupunctuur als therapie voor vele ziektes geschikt is, zijn de hieronder beschreven aandoeningen volgens de Nederlandse Vereniging van Acupunctuur geschikt voor acupunctuur.

·  Allergieën: allergische verkoudheid, hooikoorts

·  Borst: stress en spanning op de borst

·  Buik: buikkrampen, buikrommelingen, buikpijn

·  Gewrichten: stijfheid, artrose, reumatische aandoeningen, gewrichtsontstekingen, slijmbeursontstekingen, pijnklachten,
RSI klachten, krampen, nek- en rugklachten, tenniselleboog, fibromyalgie.

·  Gynaecologie: menstruatieklachten, premenstruele klachten, overgangsklachten

·  Huid: transpiratie problemen, jeuk, droge huid, koortsblaasjes, gordelroos

·  Hoofd: migraine, hoofdpijn, aangezichtspijn, duizeligheid, zwaar gevoel in het hoofd

·  Interne klachten: bloedarmoede, kouwelijkheid, doorbloedingsstoornissen, hoge/lage bloeddruk

·  Keel: heesheid, keelpijn, brok in je keel

·  Kinderziekten: hoest, verkoudheid, astma, bronchitis, darmklachten, buikpijn, bedplassen, slaapproblemen, eczeem

·  Ledematen: koude ledematen, zwaar gevoel, vocht ophoping

·  Luchtwegen: verkoudheid, hoest, kortademigheid, astma, bronchitis

·  Maag/darm kanaal: misselijkheid, slechte eetlust, overgeven, oprispingen, diarree, constipatie

·  Mentaal: slaapstoornissen, veel dromen, hyperventilatie, rusteloosheid, angst, depressiviteit, gebrek aan energie,
burn out klachten, stress

Hoe stelt de acupuncturist een diagnose ?
Omdat de meeste patiënten al een huisarts en/of specialist geraadpleegd hebben, is de klacht vaak met naam en toenaam bekend. Dat geeft de acupuncturist waardevolle informatie over de ziekte, maar deze informatie is lang niet voldoende om direct tot een acupunctuur behandeling over te gaan. Een diagnose stellen volgens de traditionele geneeskunst is immers op geheel andere principes gebaseerd dan wij gewend zijn. Een klacht als hoofdpijn bijvoorbeeld, is voor een acupuncturist vaak een indicatie om de lever/galblaas energie nader te onderzoeken. Mensen die voor het eerst bij een acupuncturist komen zijn soms verbaasd over de tijd die voor hen is vrijgemaakt en de soort vragen die er gesteld worden.

Het vraaggesprek
De acupuncturist die is aangesloten bij de N.V.A. is gewend om niet alleen uitvoerig met de patiënt over zijn klachten te praten, maar ook over allerlei zaken die op het eerste gezicht niets met de klachten te maken lijken te hebben. U kunt bijvoorbeeld vragen verwachten over uw eetlust, de stoelgang en uw slaappatroon. Bij vrouwen is de menstruatie cyclus een belangrijke factor in de energie huishouding van het lichaam, dus kunt u ook daarover vragen verwachten. Naast vragen over de stofwisseling zal de acupuncturist het ook hebben over uw dagindeling, uw werkzaamheden en uw humeur. Kortom, hoe u als eenheid van lichaam en geest in het dagelijks leven functioneert.

Observatie van de patiënt
Alleen al door eenvoudigweg naar u te kijken, krijgt de acupuncturist een schat aan informatie over uw gesteldheid. De kleur van uw huid, de gezichtstekening, de vingernagels, ogen zijn allemaal zaken die iets kunnen vertellen over de energie huishouding binnen uw lichaam, oftewel over de balans tussen yin en yang. De energieën worden vertaald naar orgaanfuncties.

De polsdiagnose
Voor de acupuncturist is het voelen van de pols nog steeds een van de belangrijkste manieren om tot een juiste diagnose te komen. Bij elk polsgewricht zijn 3 plaatsen waar op 3 verschillende diepten de pols gevoeld kan worden. Door nauwkeurig de spanning, breedte, diepte en snelheid van de pols te meten (dit vereist een jarenlange ervaring) is het mogelijk om meer te weten te komen over de hoeveelheid en kwaliteit van de energie van de organen.

De tongdiagnose
Even belangrijk als het voelen van de pols is het bekijken van uw tong. U krijgt de kans om eindelijk ongestraft uw tong uit te steken, terwijl de acupuncturist deze bekijkt op de aanwezigheid van groeven, onregelmatigheden of aanslag. Ook de vorm en de kleur  en de mate van vochtigheid worden genoteerd omdat deze gegevens weer nieuwe informatie geven over uw energie situatie.

Hoe zit het met de naalden ?
Het zal u bekend zijn dat er in de acupunctuur met naalden worden gewerkt en dat dit nauwelijks pijn doet. De acupuncturist probeert door middel van het inbrengen van hele dunne naalden op bepaalde punten in de meridianen de energie doorstroming in bepaalde gedeelten van het lichaam te herstellen. Deze naalden zijn niet te vergelijken met injectienaalden, omdat ze veel dunner zijn. De patiënt voelt daarom slechts een klein prikje, dat geen of nauwelijks pijn doet. Welke acupunctuur punten geactiveerd worden en op welke manier hangt van zoveel factoren af, dat voor iedere patiënt weer een andere behandeling nodig is. Zelfs als de klachten van twee patiënten gelijkluidend zijn, is er geen standaard methode. Immers, geen twee mensen zijn aan elkaar gelijk.

Wat gebeurt er na het inbrengen van de naalden ?
Als de naald op het juiste punt is aangebracht en precies op de juiste diepte zit, wekt de acupuncturist het Qi-gevoel op. Dit uit zich in een tintelend gevoel. U voelt dit rondom de plek waar de naald is ingebracht, maar het gevoel kan ook uitstralen naar de meridiaan. Dit gevoel duurt maar even en neemt weer snel af. Door verschillende naaldtechnieken te gebruiken, kan de acupuncturist energie activeren, sederen of harmoniseren. Hij doet dit door de naald snel of juist langzaam rond te draaien en op en neer te bewegen. Tegenwoordig is het mogelijk om naaste deze handmatige methode gebruik te maken van elektrische stroomvormen. Hierbij worden de naalden via kabeltjes aan een apparaat verbonden, dat op een bepaalde frequentie is ingesteld. Afhankelijk van het gewenste effect zijn dit soms heel snelle hoog frequenties en in andere gevallen juist weer lage.

Hoe hygiënisch is een behandeling met naalden ?
De N.V.A. verplicht haar leden om uitsluitend wegwerp naalden te gebruiken. Ook verstrekt de Vereniging aanbevelingen over uitgebreide maatregelen om de hygiëne in de behandelkamer te garanderen.  De aangesloten acupuncturisten nemen wat hygiëne betreft geen enkel risico.

Hoe lang duurt een behandeling en wat gebeurt er daarna ?
De behandeling duurt een half uur. De frequentie van de behandelingen is afhankelijk van de klacht. De vuistregel die gehanteerd wordt is dat er na 4 a 6 behandelingen de patiënt een positief effect moet ervaren. Indien dit niet geschiedt wordt er in overleg met de patiënt bepaald of deze behandelwijze voor zijn klachten de juiste is. Na een behandeling met acupunctuur wil er soms een dof of zwaar gevoel in het behandelde lichaamsgedeelte optreden. Dit is normaal. In het algemeen zult u zich na een behandeling aangenaam moe of loom voelen. Dit is een teken dat u ontspannen op de therapie reageert.